Artikel gepubliceerd op 24 februari 2025
Hoe ontwerp je een écht inclusieve speelplek?
Een speelplek voor iedereen
Iedereen heeft recht op spelen! Maar hoe zorg je ervoor dat een speelplek toegankelijk en aantrekkelijk is voor alle kinderen, ongeacht hun fysieke of mentale mogelijkheden? Een inclusieve speelplek is niet zomaar een plek met een rolstoelvriendelijk speeltoestel; het is een doordacht ontworpen omgeving waar kinderen samen kunnen spelen en zichzelf kunnen ontwikkelen. In deze blog nemen we je mee in de zes belangrijkste ontwerpprincipes voor inclusieve speelplekken en geven we praktische tips voor het realiseren van een speelruimte waar iedereen welkom is.
De 6 belangrijkste ontwerpprincipes
Toegankelijk maken
Een inclusieve speelplek begint met fysieke toegankelijkheid. Dit betekent zorgen voor goed bereikbare in- en uitgangen en het gebied zo organiseren dat een vlotte en aangename doorstroming ontstaat.
Samen laten spelen
Een inclusieve speelplek doorbreekt isolement en stimuleert samenspel. Dit betekent dat de speelomgeving zo wordt ingericht dat kinderen met en zonder beperking samen kunnen spelen en van elkaar leren.
Aan iedereen denken
Bij het ontwerpen van een inclusieve speelplek wordt rekening gehouden met diverse beperkingen. Er wordt gekozen voor toestellen die activiteiten bieden voor kinderen met verschillende soorten beperkingen en tegelijkertijd kinderen zonder beperking erbij betrekken.
Beschermen en beveiligen
Een veilige speelomgeving is essentieel. Dit betekent dat begeleiders worden betrokken bij het ontwerp en dat het speelgebied eventueel met een hek wordt omheind om een veilige en overzichtelijke ruimte te creëren.
Het gebruik vergemakkelijken
Het speelgebied moet eenvoudig te gebruiken zijn voor iedereen. Dit houdt in dat lage activiteiten worden gestimuleerd en dat de toegang tot toestellen wordt vergemakkelijkt door middel van hellingen, lage vloeren of veilige treden.
Oriënteren
Het speelgebied moet duidelijk en overzichtelijk zijn. Dit wordt bereikt door het organiseren van verplaatsingen met herkenningspunten, instructies en markeringen op de grond en door bewegwijzering aan te passen aan verschillende beperkingen.
Inspirerende voorbeelden
Verschillende speelplekken in Nederland en daarbuiten laten zien hoe inclusief spelen in de praktijk werkt:
- Speeltuin Riouwstraat (Amsterdam) – Deze speelplaats in de Riouwstraat, Amsterdam, is volledig inclusief. Elk kind, met of zonder beperking, kan hier spelen. Er is een rolstoelvriendelijke draaischijf, een speelcombinatie, een vogelnestschommel en twee speelpanelen. De ondergrond is geschikt voor rolstoelgebruikers en kinderen die minder goed kunnen lopen.
- Speeltuin Vannes (Frankrijk) – Deze speelplek van 750 m² biedt 30 toestellen en 50 speelactiviteiten voor kinderen met diverse beperkingen. Dankzij rolstoelvriendelijke banken en picknicktafels kunnen alle gezinnen hier samen genieten.
- Reservaat De Bert Payne (Australië) – Gelegen in een prachtig natuurgebied, biedt deze speeltuin een inclusieve speelervaring voor kinderen van alle leeftijden en vaardigheden. Met speciale rolstoeltoegankelijke speelelementen en natuurlijke speelstructuren kunnen kinderen hier vrij ontdekken en samen spelen.
Samenwerken aan een inclusieve speelplek
Om een inclusieve speelplek te realiseren, is samenwerking tussen verschillende partijen essentieel. Ontwerpers en leveranciers spelen hierin een cruciale rol door inclusiviteit vanaf het begin in de plannen op te nemen. Dit betekent slimme indelingen, diverse speelelementen en gebruiksvriendelijke materialen die voor iedereen toegankelijk zijn. Gemeenten, scholen, zorginstellingen, recreatieondernemingen en andere organisaties spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van inclusieve speelruimtes, zodat kinderen in verschillende omgevingen gelijke speelkansen krijgen.
Het organiseren van participatiesessies met ouders, kinderen en zorgprofessionals helpen om speelplekken beter af te stemmen op de behoeften van alle gebruikers. Het delen van kennis tussen belanghebbenden zorgt ervoor dat best practices worden meegenomen in het ontwerp- en realisatieproces. Door vanaf het begin nauw samen te werken, ontstaan speelplekken die echt inclusief en toegankelijk zijn voor iedereen.
Praktische tips voor het realiseren van een inclusieve speelplek
Wil je aan de slag met een inclusieve speelplek? Hier zijn enkele tips:
- Betrek de doelgroep – Vraag ouders, leerkrachten, kinderen en zorgprofessionals om input tijdens de ontwerpfase.
- Maak gebruik van de Diagnostische Inclusietool – Hiermee beoordelen we of een speelplek écht inclusief is en waar verbeterpunten liggen.
- Kies voor veelzijdige speelelementen – Denk aan combinatiespeeltoestellen, zintuiglijke speeltoestellen en sociale speelelementen.
- Let op contrast en signalering – Duidelijke kleurcontrasten en visuele markeringen helpen kinderen met een visuele beperking.
- Denk aan rustzones – Creëer rustige plekken waar kinderen zich even kunnen terugtrekken. Dit is bijvoorbeeld prettig voor kinderen met autisme, die soms behoefte hebben aan een prikkelarme omgeving.
Samen maken we spelen inclusief!
Inclusief spelen betekent dat ieder kind de kans krijgt om te ontdekken, te leren en plezier te maken, samen met anderen. Door bewuste keuzes te maken in ontwerp en samenwerking, creëren we speelplekken die uitnodigen tot gezamenlijk spel en sociale interactie. Zo zorgen we ervoor dat speelplekken écht toegankelijk worden voor iedereen. Wil je meer weten over inclusieve speelplekken of samen aan de slag? Neem contact met ons op!
Samen bouwen we aan een wereld waar spelen voor iedereen vanzelfsprekend is.
Recent
Proludic bij EditieNL
Artikel gepubliceerd op 30 april 2025
Proludic was deze week te zien bij EditieNL! Onze collega Ronny van Lanen vertelde daar vol passie over het belang van inclusieve speeltuinen. Hij nam de kijkers mee naar twee prachtige voorbeelden in Huizen en Amsterdam en liet zien hoe kleine aanpassingen een wereld van verschil kunnen maken voor kinderen met én zonder beperking.
Vacature Design Stage
Artikel gepubliceerd op 28 april 2025
Ben jij creatief, sterk in design én klaar om impact te maken met jouw visuals? Er is bij Proludic plek voor een designstagiair (augustus – januari) die zich wil uitleven met 2D & 3D presentaties.
